Công tác thanh tra là một trong những nhiệm vụ then chốt trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành và xây dựng ngành Kiểm sát nhân dân. Thanh tra nhằm phát hiện những hạn chế, bất cập trong cơ chế quản lý, chính sách và hệ thống pháp luật, từ đó đưa ra kiến nghị, đề xuất biện pháp khắc phục và phòng ngừa những sai phạm. Công tác thanh tra còn đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đồng thời tôn vinh các cá nhân và tập thể có thành tích tốt và khuyến khích phát huy, nhân rộng những tấm gương, điển hình tiêu biểu của ngành. Qua đó, công tác thanh tra góp phần đảm bảo, giữ cững kỷ cương và kỷ luật, hướng đến xây dựng ngành kiểm sát nhân dân trong sạch, minh bạch và vững mạnh.

VKSND tỉnh Phú Thọ luôn xác định công tác thanh tra, kiểm tra là một trong những biện pháp quan trọng của công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo Viện, thông qua kết quả thanh tra để chủ động phòng ngừa; chú trọng thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, xác định những khâu, lĩnh vực công tác của đơn vị còn hạn chế để tiến hành thanh tra tìm ra nguyên nhân và đề ra biện pháp giải quyết; không xem số lượng cuộc thanh tra là thành tích mà chú trọng chất lượng cuộc thanh tra. Ngay từ đầu năm 2024, đơn vị đã nghiêm túc thực hiện Chỉ thị số 01/CT-VKSTC ngày 18/12/2023 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về “Công tác ngành Kiểm sát nhân dân năm 2024”, bám sát Định hướng Chương trình, công tác thanh tra năm 2024 số 08/HD-VKSTC ngày 17/1/2024 của VKSNDTC, chủ động xây dựng Kế hoạch công tác thanh tra năm 2024 số 03/KH-TTr,KT ngày 02/2/2024 của VKSND tỉnh Phú Thọ.

Hiện nay, Thanh tra – Khiếu tố VKSND tỉnh Phú Thọ có tổng cộng 05 cán bộ, trong đó có 01 Chánh thanh tra, 01 Phó Chánh Thanh tra, 02 Kiểm sát viên trung cấp và 01 Kiểm tra viên, thực hiện 02 nhiệm vụ: công tác kiểm sát, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp và công tác thanh tra. Đội ngũ cán bộ hiện nay đều là những người mới được điều động, chưa có kinh nghiệm trong công tác thanh tra. Điều này đòi hỏi các cán bộ phải tự nghiên cứu các Luật, Quy chế, Quy định và các văn bản pháp luật liên quan, vừa làm vừa học để tích lũy kinh nghiệm, nhằm đảm bảo việc giải quyết công việc đạt hiệu quả.

Thanh tra VKSND tỉnh Phú Thọ tiến hành thanh tra theo kế hoạch tại

VKSND huyện Lâm Thao

VKSND tỉnh Phú Thọ nhận thấy hiện nay công tác thanh tra đang gặp phải nhiều hạn chế do sự thiếu ổn định về nhân sự và khó khăn trong lựa chọn cán bộ, công chức làm công tác thanh tra đảm bảo yêu cầu về chuyên môn nghiệp vụ, ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả công việc.

Thứ nhất, Thanh tra thiếu nhân sự có kinh nghiệm và chuyên môn sâu trong công tác thanh tra:

Một trong những khó khăn lớn nhất hiện nay là việc bố trí cán bộ, công chức làm công tác thanh tra. Hầu hết cán bộ được điều động đều chưa qua đào tạo chuyên môn về thanh tra. Việc luân chuyển cán bộ thường xuyên, trong khi thời gian công tác ngắn, khiến các cán bộ mới luôn phải bắt đầu từ đầu, gây ra sự thiếu ổn định trong công tác. Ngoài ra, do đặc thù của công tác thanh tra nội bộ, công tác trong lĩnh vực thanh tra là lĩnh vực nhạy cảm nên Kiểm sát viên có tâm lý nể nang, ngại va chạm. Việc điều động và bố trí nhân sự, lựa chọn cán bộ phù hợp gặp khó khăn, đặc biệt là những người có kiến thức chuyên sâu về nghiệp vụ thanh tra, quản lý, tài chính kế toán, đầu tư xây dựng cơ bản và tổ chức cán bộ. Việc thiếu kinh nghiệm cũng gây khó khăn trong việc xử lý những tình huống phức tạp, ảnh hưởng đến hiệu quả thanh tra.

Thứ hai, việc đào tạo và phát triển đội ngũ thanh tra:

Công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ làm công tác thanh tra còn nhiều hạn chế. Mặc dù cán bộ có thể tự học hỏi và trau dồi kiến thức từ nhiều nguồn, nhưng điều này không thể thay thế cho việc được đào tạo bài bản về nghiệp vụ thanh tra. Đặc biệt, việc thanh tra các chuyên đề, tập trung vào thanh tra thực hiện các chức năng, nhiệm vụ chuyên môn nghiệp vụ của các đơn vị yêu cầu đòi hỏi phải có kiến thức trình độ, chuyên môn cao, có kinh nghiệm thực tiễn. Do vậy, cần có các khóa đào tạo, tập huấn để nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ làm công tác thanh tra nhằm đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Để khắc phục những khó khăn hiện tại và nâng cao chất lượng công tác thanh tra trong toàn ngành, VKSND tỉnh Phú Thọ đề xuất một số giải pháp như sau:

Một là, tăng cường đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ: Để đáp ứng yêu cầu công việc ngày càng phức tạp, cần tăng cường tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ thanh tra, đặc biệt là trong các lĩnh vực tài chính kế toán, xây dựng cơ bản. VKSND tối cao nên mở các lớp đào tạo bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ thanh tra cho cán bộ toàn ngành. Ngoài ra, cần có chế độ đãi ngộ phù hợp để cán bộ yên tâm công tác, tránh tình trạng thiếu hụt nhân sự trong thời gian tới.

Toàn cảnh hội nghị tập huấn công tác Thanh tra toàn ngành

Hai là, chú trọng ổn định nhân sự và nâng cao tiêu chuẩn tuyển chọn cán bộ làm công tác thanh tra: Việc luân chuyển cán bộ cần được thực hiện một cách hợp lý, đảm bảo cán bộ thanh tra có thời gian là Kiểm sát viên từ 3 đến 5 năm công tác trước khi được điều động về thực hiện nhiệm vụ công tác thanh tra. Khi điều động cán bộ, cần chọn những người có trình độ chuyên môn sâu, bản lĩnh và tâm huyết với công việc. Không nên bố trí những cán bộ mới vào ngành làm công tác thanh tra để đảm bảo chất lượng.

Ba là, xây dựng cơ chế đãi ngộ và chính sách phù hợp: Cần có cơ chế đãi ngộ phù hợp cho cán bộ chuyên trách làm công tác thanh tra. Bên cạnh đó, cần tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, minh bạch, công khai để khuyến khích cán bộ phát huy hết khả năng của mình. Việc xây dựng chế độ chính sách đặc thù cho cán bộ làm công tác thanh tra sẽ yên tâm công tác, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Bốn là, trong công tác thanh tra cần tiếp tục tăng cường, siết chặt kỷ cương, kỷ luật trong thực thi công vụ, tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm những vi phạm, tiêu cực của cán bộ công chức trong quá trình thực thi công vụ theo Quy định 132/QĐ-TW ngày 27/10/2023 của Bộ chính trị quy định về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án.

Năm là, nghiêm túc thực hiện công tác thanh tra thường xuyên theo kế hoạch và thanh tra đột xuất khi phát hiện có vi phạm trong quá trình giải quyết của cán bộ, Kiểm sát viên. Lấy thanh tra đột xuất làm nhiệm vụ trọng tâm, đột phá trong năm công tác. Đặc biệt chú trọng thanh tra đột xuất các trường hợp giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm mà đương sự không đồng ý, có đơn khiếu nại kéo dài, đặc biệt là các quyết định không khởi tố vụ án hình sự trong các vụ việc vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, cố ý gây thương tích, lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Sáu là, chú trọng thực hiện thanh tra đột xuất đối với các trường hợp có án bị sửa, huỷ, trả hồ sơ điều tra bổ sung, có lỗi trách nhiệm của Kiểm sát viên để tham mưu cho đồng chí Viện trưởng ban hành thông báo rút kinh nghiệm chung. Tập trung thanh tra đối với những đơn vị có kết quả công tác chưa đạt chỉ tiêu, còn hạn chế, thiếu sót có dấu hiệu mất đoàn kết nội bộ, trong đo tập trung vào công tác quản lý, lãnh chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo đơn vị, công tác THQCT và kiểm sát hoạt động tư pháp của Kiểm sát viên nhằm khắc phục tình trạng để xảy ra oan sai, bọt lọt tội phạm.

Công tác thanh tra tại VKSND tỉnh Phú Thọ nói riêng và trong toàn ngành KSND nói chung hiện đang đối mặt với nhiều thách thức. Để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác thanh tra, cần chú trọng đào tạo chuyên môn, ổn định nhân sự, cải thiện chế độ đãi ngộ và tăng cường thanh tra đột xuất, thắt chặt kỷ cương, kỷ luật. Những giải pháp này không chỉ đảm bảo chất lượng công tác kiểm sát mà còn góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra toàn diện về cả chuyên môn lẫn phẩm chất đạo đức nghề nghiệp. Việc thực hiện nghiêm túc và đồng bộ các giải pháp sẽ giúp công tác thanh tra thực sự đạt hiệu quả, góp phần quan trọng vào việc xây dựng ngành trong sạch, vững mạnh.

Thu Nga – Thanh tra, Khiếu tố VKSND tỉnh Phú Thọ